Nieuwsbrief
Artikelen
Prikbord
Help ons
Petitie


Trouw
www.trouw.nl - dinsdag 23 mei 2006

’Waarom veroordelen ze die antisemitische preek niet?’
door Lodewijk Dros

„Zondag ben ik niet naar de kerk gegaan", zegt Bert Schüssler, predikant van de Wassenaarse Messiaskerk.

Lees de preek die voor veel opschudding zorgde

Daar werd een verklaring voorgelezen om de bestaande onrust te bedwingen. Die was ontstaan na een preek die Schüsslers Messiaskerk- collega Kees Mos op 13 maart 2005 had gehouden. Mos had in zijn preek gezegd: „De Jood in ons is een verrader”.

Schüssler: „Daags daarna heb ik hem geë-maild: dat wil ik in onze kerk niet horen. Op 15 maart 2005 heb ik me er schriftelijk van gedistantieerd en ons moderamen schriftelijk gevraagd afstand van de preek te nemen, maar dat weigerden ze.” Samenwerken met Mos was door de kwestie erg moeilijk geworden.

Toen gingen, zegt Schüssler, ’de kerkelijke molens draaien’. „De classis Leiden vond het zó delicaat dat ze er niet aan durfde. Daarop heeft het regionaal college voor visitatie Zuid-Holland een rapport geschreven. Conclusie: die preek had zo niet gehouden mogen worden.”

De affaire-Wassenaar leek daarmee afgerond, ds. Mos kon zich in dat oordeel vinden. De (landelijke) Protestantse Kerk in Nederland stelde eind vorige week vast dat Mos zijn preek zelf had ’ingetrokken’.

Dat ligt een tikje ingewikkelder. Op 6 november 2005 legde Mos een Open Brief in de banken van de Messiaskerk, waarin hij de lezer opriep zijn preek als ’niet uitgesproken’ te beschouwen. Vijf dagen later schrijft hij in een e-mail waarover Trouw beschikt, dat hij echter ’inhoudelijk van de preek van 13 maart geen afstand kan nemen’.

Het Centrum Informatie en Documentatie Israël, dat de kwestie in de openbaarheid heeft gebracht, reageert verbolgen op de aard van Mos’ ’intrekken’ – wel naar vorm, niet naar inhoud. ’Onvoorstelbaar’, zegt woordvoerder Hadassa Hirschfeld. „Waarom veroordelen ze die antisemitische preek niet?”

Schüssler vindt Mos’ verklaring ook onaanvaardbaar. In de verklaring die in Wassenaar is voorgelezen roept de kerkenraad op ’naar het verleden te kijken, alleen om ervan te leren’, zegt Schüssler.

Het vervolg van de boodschap heeft Schüssler verbaasd. De kerkenraad wil dat de beide wijkpredikanten een ’proces van verzoening’ ingaan. Mislukt die lijmpoging, dan kunnen ze allebei vertrekken.

Copyright: Trouw

Lezersreacties
Geef uw reactie

top

  • ik vraag me af of mensen door hebben met welke intentie ds. Mos deze preek heeft gehouden? Welke spiegel wilde hij ons voorhouden? Wat wilde hij ons duidelijk maken? Wilde hij het volk van de Joden in diskrediet brengen? Gebruikte hij het woord 'jood' in de letterlijke betekenis van het woord? Ik vraag me af of mensen de tekst van de preek IN ZIJN GEHEEL hebben gelezen. Zinnen uit zijn context rukken leidt tot verwarring. Het is de halve waarheid en dus een hele leugen. Ds. Mos legt duidelijk uit wat er in deze preek bedoeld wordt met het woord 'jood'. niets antisemitisme. ik ben geschrokken van de kwaadaardige en rancuneuze opmerkingen die geuit zijn aan het adres van Ds. Mos die zijn preek eindigt met 'het is niet om tegen elkaar uit te spelen, maar om te verbinden, zoals Hij er bij is, zoals hij verbindt en samenvoegt en onze harten voor elkaar opent'. laten wij onze harten voor elkaar openen en proberen te luisteren naar wat de ander ons werkelijk te zeggen heeft.
    j. de jong, schiedam, (06-06-2006, 21:06:55 uur)

  • Dat in de Wassenaarse Messiaskerk niemand is opgestaan tijdens de bewuste preek, zoals in het Trouwcommentaar van 26 mei gesteld wordt, is niet zo verbazingwekkend als als het lijkt. Er is namelijk weinig kennis onder gemeenteleden over dit onderwerp. Maar ook bij sommige theologen is die kennis gering, zoals gebleken is door de preek van ds. Mos. Blijkbaar heeft deze dominee geen interesse gehad in de vele publicaties van de laatste tientallen jaren over dit onderwerp door theologen van naam. Twee boeken wil ik aanbevelen: Het eerste boek is geschreven door Klaas A.D Smelik, hoogleraar Oudtestamentische vakken en Hebreeuws in Brussel. Titel:Anti/judaïsme en de kerk,een verkenning. Het tweede boek is geschreven door Geza Vermes, emeritus hoogleraar van de universiteit van Oxford, met een geleide van Cees den Heyer. Titel: Ieder zijn eigen Jezus (oorspronkelijke titel: The Changing Faces of Jezus)
    A.Vis, Amsterdam, (03-06-2006, 11:39:17 uur)

  • Afgezien van de stigmatisering van de Joden verbaas ik me dat gelovigen worden vergast op zo'n preek. Ik dacht dat het de bedoeling van de kerk is de blijde boodschap te verkondigen. Om de mensen een stimulans te geven in hun dagelijks leven, en een perspectief naar de grootsheid en liefde van het goddelijke. Maar als je het met zoiets moet doen is het geen wonder dat de kerken leeglopen.
    A.L.Verlind, Kudelstaart, (31-05-2006, 10:38:18 uur)

  • Ishmail, ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat jij ook een politieke agenda hebt.
    Betty Jansen, Leiden, (30-05-2006, 18:50:30 uur)

  • De uitdrukking Jood zijn en doen is een beeldspraak door de hele preek heen over de gelovige mens. Hier wordt iemand bewust afgebrandt, zwart gemaakt en onheus van anti-semitisme beticht, terwijl hij de juiste bijbelse omschrijving hanteert. Al die mensen die hier ophef over maken, zijn dom en kortzichtig. Ze zoeken een slachtoffer om om hun eigen politieke agenda weer op de kaart te zetten.
    Ismail, Nijmegen, (30-05-2006, 13:45:01 uur)

  • Voor mij is het onbegrijpelijk dat ds. Mos ´de Jood in ons´ uit het evangelie van Mattheus als referentiekader heeft gebruikt om de donkere kant in ons allen nader toe te lichten. Anno 2005 moet het toch duidelijk zijn dat dat niet meer kan en mag. Daarnaast heeft ds. Mos een grens overschreden door als toefje op het ijs Hitler een gouden medaille voor zijn exegese om te hangen. Iemand die absoluut niet aanvoelt dat dit te ver gaat, of die dat argument naast zich neerlegt, is mijns inziens gediskwalificeerd als herder. Naar mijn mening zou de heer Mos dan ook de eer aan zichzelf moeten houden en moeten opstappen. Maar ook over de rol van de Kerkenraad Wassenaar valt veel te zeggen. De discrepantie tussen dogma´s, regels en de simpele eenvoud van God´s woord en liefde wordt hier pijnlijk duidelijk.
    Betty Jansen, Leiden, (30-05-2006, 09:29:28 uur)

  • De discussie lijkt erg veel op die van een tiental jaren terug toen Ds/ Dr. Wendsel soortgelijke uitspraken deed tijdens een lezing voor de VU te Amsterdam. Ook toen werd deze man (onterecht) afgeschilderd als een antijood en deed vooral de journalistiek alle moeite om zoveel mogeljk ongenuanceerde kritiek te leveren. Ook nu zie ik een soortgelijke (journalistieke) acite ontstaan waarbij het 'kapot' maken van iemands reputatie zonder enige schroom in werking is gezet. Tenminste onchristelijk en trouwens, had Jezus niet Judas de Jood niet nodig om wat moest plaatsvinden ook te laten plaatsvinden?
    J. Taal, Den Haag, (29-05-2006, 15:35:32 uur)

  • Lees de tekst dwz het begin nu eens, hier staat: (…)Nu hebben we al zestig jaar gelden van professor Miskotte in zijn Bijbels ABC geleerd,dat als het in de bijbel gaat over Joden, dan wordt daarmee niet een land of een volk bedoeld, maar dan gaat het om een bepaalde wijze waarop mensen ‘mens zijn’. Zoals de heidenen en de Grieken die in de bijbel worden genoemd, ook niet in Griekenland wonen, maar het gaat om een bepaalde wijze waarop een mens ‘mens is’ in zijn hart. (…) Iedereen die geen verband ziet tussen dit deel van de preek en de rest maar slechts antisemitisme wil zien, verdraaid bewust de woorden van ds. Mos of is niet meer in staat een tekst te lezen en dient dringend weer naar school te gaan om zijn kennis bij te spijkeren.
    Jacintha, Haarlem, (29-05-2006, 10:40:06 uur)

  • Door de definitie van 'Jood zijn' eerst serieus te nemen komt de preek in de ander daglicht te staan. Het is eerder de vorm, de vergelijkingen die worden gemaakt, dan de inhoud die zoveel weerstand zou moeten oproepen. Het betoog van ds Mos treft de kern van ons 'mens zijn' en dat noemt hij de Jood in ons. Steeds weer, met een dosis opportunisme weet de mens in ons de verkeerde beslissingen te maken die getuigen van naiviteit. Met deze boodschap lees ik de preek die nu van zoveel vermeend antisemitisme wordt beticht. Nergens wordt het Joodse volk, terecht, ook maar ergens van beschuldigd. Ook Hitler krijgt in deze lezing het predikaat 'verrader van Gods zaak' en hij verdient niet beter. Vanwaar de felle reacties op deze preek? Met welk argument meent de redactie te mogen vaststellen dat Kees Mos de Jood als volk aansprak? Rabbijn Evers zou er beter aan doen om de gelovigen te wijzen op de belofte 'God is erbij' dan op te roepen voor verzet. De silent killer is helaas een deel van ons!
    Simon Benard, Krimpen aan den IJssel, (28-05-2006, 17:08:31 uur)

  • Zodra de mens uitgaat van religieuze en/of biologische superioriteit kan het niemand verbazen dat het uitmoorden van Joden, Zigeuners, homo's, zieken en gehandicapten kon plaatsvinden. In deze tijd mag dat allemaal niet meer. De vraag die zich echter voordoet is: In hoeverre is ons denken werkelijhk veranderd over hen die religieus anders denken, voelen en handelen; over hen die ziek en gehandicapt zijn. Deze discussie toont aan dat er kennelijk iets mis is met die andere gelovige. Sinds de jaren tachtig is b.v. de verpleeghuiszorg verslechterd, tot welke grens mogen we deze mensen 'verontmenselijken' kwa zorgverlening voor we ingrijpen. Ja zeker, deze twee onderwerpen horen wel degelijk bij elkaar. Ik raad u aan het boek: Het vergeten hoofdstuk in de geschiedenis van de gezondheidszorg 1933-1945. Het wordt duidelijk hoe Bijbel(uitleg) en Mein Kampf elkaar aanvulden bij het uitroeien van de Untermensch en de unnutze Esser. z. 'de '' In de periode heeft
    Binjamin Heyl, Amsterdam, (28-05-2006, 16:53:43 uur)
  • top