Nieuwsbrief
Artikelen
Prikbord
Help ons
Petitie


Volkskrant
www.volkskrant.nl - dinsdag 7 februari 2006
Van onze verslaggevers Wieteke van Zeil, Merlijn Schoonenboom

Een hele zaal opnieuw inrichten

AMSTERDAM - Nederlandse musea raken topstukken kwijt aan de erven Goudstikker. ‘Je wordt een beetje aangekeken alsof je een halve heler bent.’

Recht is recht, zegt Dorothée Cannegieter, directeur van het Rijksmuseum Twenthe. En heus, zij zal de teruggave aan de erven Goudstikker niet betwisten, ‘vooral nu je weer leest hoe er na de oorlog zo slordig is omgesprongen met joodse bezittingen’.

Ze is langzamerhand wel geïrriteerd: dit is de derde keer in korte tijd dat haar museum werken kwijtraakt vanwege een claim. ‘Dan hoor je ineens: ‘‘we komen het halen’’, van het ministerie. Ik moet een hele zaal opnieuw inrichten.’

Gisteravond kregen de Nederlandse musea eindelijk, na wekenlange onzekerheid, duidelijkheid welke stukken zij aan de Amerikaanse schoondochter van Jacques Goudstikker moeten afstaan – maar alleen als ze zelf op zoek gingen, want de definitieve lijst werd gepubliceerd op de site van het ministerie van OCW.

Hoewel bij de directeur van het Rijksmuseum Twenthe nog net iets meer Goudstikker-moeheid blijkt dan bij andere (‘Je wordt een beetje aangekeken alsof je een halve heler bent’), is na de beslissing bij de meeste Nederlandse musea van enige dubbelheid sprake: ‘Het is goed dat het hoofdstuk is afgesloten, maar een verlies is het wel.’

Sjarel Ex, directeur van museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam, verliest uiteindelijk maar één schilderij, van de zestien die op de lijst van geclaimde werken stonden: ‘Er zijn slechts drie Lorrains in Nederlands openbaar bezit, nu worden dat er twee. Dat is heel weinig. En het is bijna onmogelijk om nog eens een Lorrain te kopen. Het is onbetaalbaar – een schilderij kost vier à vijf miljoen euro.’

Meer geschillen in opvattingen zijn er over de vraag of de overheid financiële compensatie zou moeten bieden aan de musea, of zou moeten proberen om werk in bruikleen te behouden voor Nederland. Het zwaarst getroffen museum, het Bonnefanten Museum in Maastricht, vraagt om een compensatie van de onderhoudskosten. Maar volgens Daniëlle Lokin, directeur van de gemeentemusea Delft, waarvan Het Prinsenhof negen werken verliest, past de musea ‘een bescheiden opstelling: ik denk dat het ons past om ruimhartige gebaren te maken.’ Zij vindt het nog te vroeg om te spreken over terugkopen van werken. Frits Duparc, directeur van het Mauritshuis: ‘Het gaat bij ons maar om één schilderij op zaal, maar als het drie Rembrandts waren geweest, had ik ook gevonden dat ze terug moesten.’

Eerder deze week stelde Ronald de Leeuw, directeur van het Rijksmuseum Amsterdam, dat compensatie niet past omdat het om een bruikleen gaat, niet om bezit. Ook Sjarel Ex ziet geen reden om compensatie te vragen. ‘Je mag alleen lenen als je ervoor zorgt, toch? In juridische termen heet dat ‘‘huisvaderschap’’. Ik weet niet wat mevrouw Von Saher met de schilderijen gaat doen. Stiekem hopen we natuurlijk dat de bruikleen van de Lorrain kan worden voortgezet.’

Copyright: de Volkskrant

Lezersreacties
Geef uw reactie

top