Nieuwsbrief

Artikelen

Prikbord

Help ons

Petitie

www.trouw.nl - woensdag 8 februari 2006

Dossiers

Teruggave kunstwerken is nodeloos lang geen morele kwestie geweest Het kabinet heeft uiteindelijk ’op morele gronden besloten’ 202 schilderijen en prenten terug te geven aan de erfgenamen van de joodse kunsthandelaar Jacques Goudstikker. Daarmee zet het een streep onder een slepende affaire. Nadat de eigenaar in 1940, op de vlucht voor de nazi’s, was verongelukt, eigende rijksmaarschalk Göring zich de collectie toe. Na de bevrijding kwam zij in handen van de Nederlandse staat die de kunstwerken in bruikleen gaf aan musea. Je zou denken dat teruggave aan de erfgenamen juridisch én moreel de enige optie was. Maar het is ingewikkelder. De weduwe zag in een schikking uiteindelijk af van de meeste kunstwerken. Mogelijk ook omdat er dan een verrekening met haar had moeten plaatsvinden: Göring had immers twee miljoen gulden aan de erven betaald. Nu is de collectie een veelvoud waard, maar toen was het een aanzienlijk bedrag. Juridisch leek het gedaan, moreel ging het toch knagen. Gestaag groeide het inzicht dat de Nederlandse overheid na de oorlog slordig en gevoelloos is omgesprongen met de aanspraken van talloze oorlogsslachtoffers en hun erfgenamen, die zo veel hadden verloren. Er valt over te twisten of de zaak-Goudstikker daarvan het meest schrijnende voorbeeld is. Maar ook hier klemde de vraag of de regering destijds geen misbruik heeft gemaakt van de situatie. Angst voor precedenten en het ook in 1999 door het gerechtshof bevestigde juridische gelijk, weerhielden kabinetten er tot maandag nog van toe te geven aan de druk, die door de schoondochter – de weduwe en haar zoon zijn inmiddels overleden – werd uitgeoefend. Kennelijk heeft het oordeel van de Restitutiecommissie, die over oorlogsclaims adviseert, dat er onvoldoende sprake is van rechtsherstel, de doorslag gegeven. De gevolgen voor andere claims zijn ongewis. Maar Nederland kan nu wel met meer moreel gezag haar claim op de Koenigscollectie (307 tekeningen) in Rusland uitoefenen. Voor musea die de werken van Goudstikker beheerden dreigt echter een verlies. Het treft de een zwaarder dan de ander. Sommige musea hebben ook meer geïnvesteerd in restauratie en onderzoek. Dat konden zij doen zonder veel risico zolang de staat vast hield aan het juridisch gelijk. Hoe begrijpelijk de morele gronden ook zijn om daar nu van af te wijken, er valt ook iets te zeggen voor compensatie van die musea. Copyright: Trouw Lezersreacties Geef uw reactie Moreel is Nederland altijd slap geweest en daar komt o.a. ook het wereldberoemde vingertje vandaan. Er zijn behalve de behandeling van de slachtoffers van het nazi regime, nog zat andere kwesties waarin Nederland er altijd voor heeft gekozen mooie woordspelletjes te spelen of een andere waarheid te hanteren. We leerden op school dat vooral de Russen/Communisten de geschiedenis aanpasten, wij Nederlanders leerden de zuivere waarheid. Het wordt tijd dat Nederland eens met de billen bloot gaat want tot de dag van vandaag werkt het door in onze schijnheiligheid en problemen. Er zijn velen die de grote verbanden niet zien en ook weigeren, waarbij vooral media een kudde rol speelt ook bijv. Trouw. Mooie commentaren, maar geen moment naar wortels kijken en leren. Allemaal achteraf wanneer feiten niet anders meer toelaten. Deze kwestie. Voor Oltmans was nooit plaats in de media totdat. Van Rossem weg bij de NOS omdat die niet hysterisch werd etc. Pluriforme media, hahahaha, censureer maar weer simon, amsterdam, (08-02-2006, 09:25:56 uur) Nederland heeft zich gedragen als een soort 'Göring' bovendien worden niet alle werken terug gegeven (dus een vorm van diefstal) O ja over normen en waarden gesproken!!!!! Compensatie voor musea, hoe zo, 60 jaar inkomsten uit gestolen waar en dan nog piepen ook?? SCHANDALIG!!!!! jvang, (08-02-2006, 08:42:46 uur) Als ik dat allemaal lees, moet je toch wel blij zijn dat ik mijn koffers heb gepakt en uit dat schijnheilige land NEDERLAND ben vertrokken. Ze vonden het al een ramp dat je de oorlog had overleefd want dat was een tegenslag, want ze wilden toen je erfenis al inpikken om Nederland weer op poten te helpen. Ik ben heel blij voor deze familie dat ze de zaak hebben gewonnen. Iedereen zal weten hoe ik met deze mensen mee leef. Want ik ben een wees met mij nog plus minus 350 anderen wezen. Ook wij hebben een claim lopen bij een "stichting " wel te verstaan "Joods Maatschappelijk Werk". Ook wij moeten vechten voor ons recht. BESTAAT ER RECHT???????????????????????? Marianne van Geuns